NATO Dışişleri Bakanları toplantısında Ukrayna'ya destek gündemi

NATO’nun 75.kuruluş yıldönümünde Brüksel’de NATO üyesi ülkelerin Dışişleri Bakanları toplandı. Toplantıda Temmuz ayında Washington’da yapılacak olan NATO Zirvesinde görüşülecek olan Ukrayna’ya verilen destek, NATO’nun koordinasyon rolü, Hint-Pasifik bölgesi ve NATO’nun güney komşularındaki ülkelerle olan ittifak ortaklıkları gibi konular ele alındı.

Üyeler destekliyor ama iş paraya gelince tepkililer

NATO üyeleri Ukrayna’ya uzun vadeli askeri destek planlamasını başlatma konusunda anlaşmaya vardı, ancak NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg bunu beş yıllık 100 milyar euroluk (107 milyar dolar) fon ayırma teklifi böyle bir fonun oluşturulmasının kolay olmayacağı tepkisi ile karşılandı. Ukrayna’da fon teklifinin memnuniyetle karşılanacağını ancak taze paraya ihtiyaç duyulduğunu söyledi.

Belçika Dışişleri Bakanı Hadja Lahbib gazetecilere, “Tutamayacağımız sözler vermek tehlikeli” dedi ve planın daha fazla tartışılması gerektiğini söyledi.”

İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani “Yasal bir temele ihtiyacımız var, bu kesinlikle büyüleyici ve ilginç bir öneri, ancak Ukrayna’ya kesin bir rakam vaat etmeden önce bile en iyisi nasıl, ne zaman ve neyin yapılabileceğini, kimin neyi yapması gerektiğini değerlendirmek, incelemek ve anlamaktır” dedi.

İspanya Dışişleri Bakanı José Manuel Albares “Ukrayna’nın demokrasisini, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumak için ne kadara ihtiyacı olduğunu hesaplamamız gerekiyor. Ve bu miktara sahip olduğumuzda, onu nasıl elde edebileceğimize karar vermeliyiz.”

Blinken: Üyeler GSYİH’nın en az %2’sini savunmaya ayırmalı

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 2014 yılında NATO üyelerinin GSYİH’nin (Gayri safi yurtiçi hasıla) %2 sini savunmaya yatırma vaadinde bulunduğuna, bugün üyelerin üçte ikisinin bu vaadi yerine getirdiğine dikkat çekti ve “tüm müttefiklerin” GSYİH’nın en az %2’sini savunmaya yatırmalarını istediklerini söyledi. “Bu, yaklaşan Washington Zirvesi’ne hazırlanırken benim ve hepimizin çok güçlü bir şekilde ilettiğimiz bir mesajdır” dedi. Blinken ayrıca Rusya’yı Kuzey Kore-Çin-İran’ın desteklediğini ve Ukrayna’daki savaşın “Avrupa’nın güvenliğinin Asya ve Pasifik’in güvenliğiyle ne kadar iç içe olduğunu” gösterdiğini söyledi.

Macaristan: Bu NATO’nun savaşı değil

Macaristan Dışişleri Bakanı Péter Szijjártó, NATO’nun yalnızca bir savunma ittifakı olduğu konusunda ısrar etti. Toplantıdan önce yaptığı açıklamada , “Macaristan, kendisini saldırgan bir ittifaka dönüştürecek her türlü öneriyi reddedecektir, çünkü bu ciddi bir tırmanma tehlikesine yol açacaktır” dedi ve ekledi: “Bu Macaristan’ın savaşı değil, NATO’nun savaşı da değil. “

Türkiye’de NATO’nun Ukrayna çabalarını destekliyor

Polonya Dışişleri Bakanı Radosław Sikorski, “NATO genel sekreterinin Kuzey Atlantik İttifakı kapsamında Ukrayna için gösterdiği çabaları destekliyoruz” dedi.

Politico’da yer alan habere göre; konuyla ilgili bilgi veren bir NATO yetkilisi, Türkiye’nin de bu fikre katıldığının belirtildiğini söyledi.

Stoltenberg: NATO çatışmanın tarafı değil

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, bir gazetecinin Macaristan’ın NATO’yu saldırgan bir ittifaka dönüştürecek girişimleri desteklemeyeceğini açıklaması hakkında ne düşündüğünü sorması üzerine; “NATO bir savunma İttifakıdır ve öyle kalacaktır. Ve NATO Ukrayna’daki çatışmanın bir tarafı değildir ve öyle kalacaktır. Bunun ne olduğunu hatırlamamız gerekiyor. Bu bir savaş ya da Rusya’nın başka bir ülkeyi işgal ederek uluslararası hukuku ihlal ettiği bir saldırıdır. Bu durumda Ukrayna’nın uluslararası hukuka göre kendini savunma hakkı vardır. Bizler de Ukrayna’nın dostları olarak, yine uluslararası hukuka dayalı olarak, Ukrayna’nın meşru müdafaa hakkını destekleme hakkına sahibiz. Bu bizi çatışmanın tarafı yapmaz. Güvenlik yardımı eğitiminin koordine edilmesine yönelik daha güçlü bir NATO çerçevesi de bunu değiştirmeyecektir… tartıştığımız şey Ukrayna’da bir NATO muharebe varlığı değil, NATO Müttefiklerinin yaptığı gibi Ukrayna dışından Ukrayna’ya nasıl destek sunabileceğimizi ve koordine edebileceğimizi tartışıyoruz.” dedi.

NATO dışında farklı formatlarla…

Ancak Stoltenberg, “NATO Müttefikleri temelde bugün yaptıklarının aynısını daha ikili temelde veya diğer çerçevelerde, AB’de, Ramstein formatında ve çok taraflı yetenek koalisyonları aracılığıyla yapacaklar.” diyerek NATO üyelerinin NATO misyonu kapsamında yapamayacaklarını farklı formatlarda yaptıklarını-yapacaklarını söylemiş oldu.

NATO’ya davet edilen üye olabilsin

Stoltenberg, Ukrayna’nın NATO üyeliği konusunda tüm üyelerin hemfikir olduğunu belirtti ve NATO üyeliği için davet etmenin yeterli olmasının sağlanması gerektiğini söyledi; “Bence Ukrayna’nın üye olabilmesi için Üyelik Eylem Planı gerekliliğini ortadan kaldırarak tek adımlı süreci sürdürmek ve ardından bir davet yapıldığında bunun NATO’da olduğu gibi üye olmakla aynı şey olmasını sağlamak çok önemlidir. NATO ile Avrupa Birliği arasındaki fark budur. Elbette Avrupa Birliği’nde davet edildiğinizde, davetten üyeliğe geçiş yıllar alabilmektedir. NATO’da ise davet edildiğinizde, bu kısa bir süre sonra gerçekleşen bir şeydir. Dolayısıyla üyeliğe doğru iki aşamalı bir süreç yaratmaktan kaçınmalıyız.”

Ukrayna’nın cesareti değil cephanesi tükendi

Ukrayna’ya 155mm top mermisi tedarikinde aktif rol oynayan Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Jan Lipavsky “Ukrayna kendisini Rus saldırganlığına karşı savunabilmelidir ve Ukrayna’ya tüm gücümüzle yardım etmek bizim görevimizdir. Çekya, Ukrayna’nın cesaretinin değil cephanesinin tükendiğinin gayet iyi farkındadır; başlattığımız mühimmat girişimi bunun kanıtıdır.” dedi. Lipavsky ayrıca “NATO’ya katılımımız önemli bir dönüm noktasıydı. Nereden geldiğimizi biliyoruz. Atalarımızın mücadelesi boşa çıkmamalı ve gitmeyecek.” dedi.