TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada, kasım ayında bazı tarım ürünlerinde üretici fiyatları ile market fiyatları arasında görülen değişimi ve değişimin nedenlerini değerlendirdi.
Kasımda üretici ve market arasındaki en fazla fiyat farkının yüzde 548,1 ile limonda görüldüğünü bildiren Bayraktar, “Limondaki fiyat farkını yüzde 423,6 ile portakal, yüzde 359,1 ile mandalina, yüzde 305,4 ile kuru soğan, yüzde 265,3 ile marul ve yüzde 215,4 ile yeşil soğan takip etti.” ifadesini kullandı.
Bayraktar, limonun 6,5 kat, portakalın 5,2 kat, mandalinanın 4,6 kat, kuru soğanın 4,1 kat, marulun 3,7 kat ve yeşil soğanın 3,2 kat fazla fiyata satıldığına dikkati çekerek şu bilgileri verdi:
“Üreticide 2 lira 10 kuruş olan limon 13 lira 61 kuruşa, 4 lira 50 kuruş olan portakal 23 lira 50 kuruşa, 4 lira 50 kuruş olan mandalina 20 lira 66 kuruşa, 3 lira 50 kuruş olan kuru soğan 14 lira 19 kuruşa, 5 lira 86 kuruş olan marul 21 lira 41 kuruşa, 7 lira 71 kuruş olan yeşil soğan 24 lira 33 kuruşa markette satıldı.”
FİYATI EN ÇOK ARTAN SALATALIK
Kasımda (27 Ekim-27 Kasım) markette bir önceki aya kıyasla 37 ürünün 29’unda fiyatın arttığını, 6’sında gerilediğini, 2 üründe ise fiyat değişimi yaşanmadığını belirten Bayraktar, markette fiyatı en fazla artan ürünün yüzde 69,2 ile salatalık olduğunu ifade etti.
Bayraktar, salatalıktaki fiyat artışını yüzde 62 ile kabak, yüzde 39,5 ile zeytinyağı, yüzde 38,5 ile Antep fıstığı, yüzde 31,5 ile yeşil soğanın takip ettiğini, markette fiyatı en çok düşen ürünün ise yüzde 17,2 ile limon olduğunu, bu ürünü yüzde 11,8 ile marul, yüzde 11,5 ile domates ve kırmızı mercimek, yüzde 2,5 ile elmanın izlediğini bildirdi.
Kasımda üreticide 29 ürünün 13’ünde fiyatın arttığını, 7’sinde gerilediğini, 9’unda ise fiyat değişimi olmadığını belirten Bayraktar, şunları ifade etti:
“Geçen ay üreticide 7 lira 71 kuruş olan marulun fiyatı yüzde 24,1 azalışla 5 lira 86 kuruşa düştü. Maruldaki fiyat düşüşünü yüzde 21,1 ile domates, yüzde 14,2 ile kuru fasulye, yüzde 11,2 ile kuru soğan ve yüzde 2,2 ile ıspanak izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 113,8 ile salatalıkta görüldü. Salatalıkta fiyat artışını yüzde 76,1 ile patlıcan, yüzde 54,8 ile kabak, yüzde 31,6 ile elma ve yüzde 25,1 ile zeytinyağı takip etti.”
“LOJİSTİK, İŞÇİLİK GİBİ MALİYETLERDEKİ ARTIŞ ZEYTİNYAĞI FİYATLARINI YÜKSELTTİ”
Domateste ürün rekoltesinde görülen artışın ve seralarda üretimin başlaması ile arzın artmasından dolayı, fiyatların gerilediğini söyleyen Bayraktar, şu ifadeleri kullandı:
“Salatalık, kabak, patlıcan, sivri biberde arzdaki azalmaya bağlı fiyat artışı yaşandı. Zeytinyağında yeni sezonun başlaması ve bu yıl zeytinde ‘yok yılı’ olması nedeniyle girdi fiyatları, lojistik, işçilik gibi maliyetlerdeki artış, zeytinyağı fiyatlarını yükseltti. TARİŞ 0,5 asit zeytinyağı alım fiyatını 275 lira olarak açıkladı. TARİŞ’in alım fiyatı piyasa fiyatlarını etkiledi. Bu ay zeytinyağı üretici fiyatı TARİŞ’in alım fiyatının altında kaldı. Elmada hasadın tamamlanması ve ürünün soğuk hava deposuna girmesi fiyatlarda artışa neden oldu.”
“KAMU TARAFINDAN MÜDAHALE ALINMLARI YAPILMALI”
Bayraktar, limon üreticisinin mağduriyet yaşadığını dile getirerek “Geçtiğimiz günlerde Mersin’de yaşanan dolu hadisesi sonrası mayer limonda alım satım tamamen durdu. Aydın cinsi limonda hasat başladı ancak üreticilerimiz ürününe alıcı bulamıyor. Piyasanın canlanması ve narenciye ürünlerinin dalında kalmaması için üreticilerimiz kamu tarafından müdahale alımı yapılmasını bekliyor” diye konuştu.
GİRDİ MALİYETLERİ ARTIYOR
Bayraktar, ziraat odaları tarafından elde edilen girdi piyasalarındaki fiyat verilerini de ele alarak, “Kasım ayında, ekim ayına göre; ÜRE gübresi yüzde 4,8, amonyum nitrat gübresi yüzde 3,7, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 1,8, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,3, DAP gübresi yüzde 1,2 oranında azaldı. Geçen yılın Kasım ayına göre, sadece ÜRE gübresinin fiyatı yüzde 2 azalırken, DAP gübresi yüzde 17,8, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 11,5, amonyum sülfat gübresi yüzde 8,1, amonyum nitrat gübresi yüzde 4,6 oranında arttı” şeklinde konuştu.
Gübre, yem, elektrik, zirai ilaç gibi girdilerin üreticilere makul fiyatlardan sağlanması gerektiğini söyleyen Bayraktar, tarımsal üretimde sürdürülebilirlik sağlanarak, üreticilerin ve tüketicilerin memnun olacağı fiyatlara elde edilmesi gerektiğini söyledi.