Türkiye, son 40 yılda üç ayrı kanaldan yabancı tekellerin işgaline uğradı.
BİRİNCİ KANAL: Satışa çıkarılan stratejik kurum ve işletmelerimiz yabancı tekellere ikram edildiler. Bu yolla, TÜPRAŞ, PETKİM, TELEKOM, Bankalar, enerji, petrol dağıtımı gibi kurumlarımız, TEKEL’in İçki Fabrikaları, Sigara Fabrikaları gibi devasa ölçekli yüzlerce işletme, emperyalist tekellerin eline geçti.
İKİNCİ KANAL: Kamu kurumlarının olanaklarından beslenen, kamunun kollayıcı, esirgeyici kanatları ile serpilen yerli özel şirketlerimiz, devletin ekonomideki rolünün köreltilmesiyle bu olanaktan yoksun kaldılar, yabancı tekeller tarafından yutuldular. Örneğin sadece 2019 ve 2020 yıllarını kapsayan iki yıllık dönemde tam 191 özel şirketimiz, yabancı tekellerin eline geçti. Bu sürecin devam ettiğini söyleyebiliriz.
ÜÇÜNCÜ KANAL: İç pazarımızda faaliyet sürdürmek isteyen yabancı tekellerin önündeki sınırlamalar kaldırıldı, yabancı şirketler, hızla ve çok sayıda şirketle ekonomimizi istila ettiler.
*
Özelleştirmelerle ilgili önceki yazılarımda, yabancılara satılan kurumlar geniş yer almıştı.
İkinci türden işgali, özel sektörümüzün yabancı tekellerce yutulması konusunu da zaman zaman ele almıştım.
Üçüncü tür işgali, yabancı şirketlerin iç pazarımızı doğrudan istilası da 2015 yılı sonrasındaki yazılarımdan bazılarının konusudur. Ancak sayıları ve ilgi alanları sürekli büyüyen bu işgali gözlemlemeye devam etmek gerek. Toplumun özelleştirmelere duyarlı kesiminin dikkatinden kaçan bu işgal türü, sessiz ama hızla büyümesi ile daha da dikkat çekicidir.
Bugün, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre 30 Haziran 2024 tarihindeki durumu inceleyeceğiz.
Son durumu ele almadan önce, üçüncü türden işgalin ne zaman nasıl başladığına kısaca bakalım;
12 EYLÜL DARBESİ VE YABANCI TEKELLERE ÖZGÜRLÜK
1980 yılı Haziran ayında, yani 12 Eylül Amerikancı darbesinin hemen arifesinde, ülkemizde faaliyette bulunan yabancı şirket sayısı 78 idi. Yanlış okumadınız. Evet, sadece 78 idi.
Bugüne baktığımızda şükrettiğimiz o sayı, ipini koparan her yabancı şirkete giriş izni verilmeyişi sayesindedir.
O tekelin ya da şirketin ürettiği malın emsali Türkiye’de üretiliyorsa, ulusal ekonomiyi, iç pazarı, milli şirketleri korumak için, giriş izni verilmeyişi sayesindedir.
Bu yüzden, Demokrat Parti, Adalet Partisi gibi dönemin liberal iktidarları için bile, iç pazarımız, kamu kurumlarımız ve milli özel şirketlerimiz öncelikli olmuştur.
Bu yüzdendir ki 1980 yılında bile ülkemizdeki yabancı şirket sayısı, sadece 78 idi.
SERBEST BÖLGE’LERLE BAŞLAYAN İŞGAL
12 Eylül darbesinin desteklediği 24 Ocak Kararları ve bu kararların partisi olan Özal’ın yönettiği ANAP iktidarının, “bırakınız geçsinler” dönemi…
“Devlet ekonomiden elini çekmeli” dönemi…
“Serbest piyasa” dönemi…
Yabancı tekellere konulan sınırlamaların kaldırılması dönemi…
Özal’ın ANAP’ı ve sonrasındaki aynı yolun yolcusu hükümetler…
Her defasında yabancı tekellere daha fazla özgürlük, her defasında daha fazla yabancı şirket işgali…
Özallar döneminde ilk adım, yabancı tekeller için vergi cenneti, işçiler için ise cehennem olan havzalar yaratmak oldu. “Serbest Bölge” dediler adına.
1985 yılında Mersin ve Antalya Serbest Bölgelerini kurdular.
1987’de Ege Serbest Bölgesi’ni,
1990’da İstanbul İhtisas, İstanbul Trakya ve Trabzon Serbest Bölgelerini kurdular…
Özal’ın ANAP iktidarından sonra gelen hükümetler, daha da hızlandırdılar.
1992’de Adana ve İstanbul Endüstri ve Ticaret Bölgesi…
1995’de Samsun Serbest Bölgesi,
1996’da Tekirdağ’da Avrupa Serbest Bölgesi kuruldu.
1997’de Rize, Samsun ve İzmir Serbest Bölgelerini açtılar.
1998’de Gaziantep Serbest Bölgesi,
1999’de TUBİTAK-MAM Serbest Bölgesi…
2000’de ise Denizli, Bursa ve Kocaeli Serbest Bölgeleri…
Sonuç olarak 1985 ile 2000 yılları arasında, tam 18 sanayi bölgesinde 18 “serbest bölge” kurdular.
18 ayrı yerden emperyalist tekellere sınırsız özgürlük sağlanmış, 18 ayrı vergi cenneti yaratılmıştı.
Bugün bu bölgelerde 91 bin 303 işçi, sendikadan, iş güvenliğinden ve dayanışmadan mahrumdur.
DSP-MHP-ANAP İKTİDARI VE 6 BİN 683’E
ANAP iktidarı kamu kurumlarına ve ulusal koruma duvarlarına saldırısı, sonraki hükümetler tarafından da benimsendi, uygulandı. Bir yandan kamu kurumları haraç mezat satılıyor, serbest bölgelerde yabancı sermaye cennetleri yaratılıyor, bir yandan da yabancı şirketlere milli şirketlerimizin aleyhine ulusal düzeyde kolaylıklar sağlanıyordu. Yabancı şirket sayısı baş döndürücü bir hızla çoğaldı.
12 Eylül darbesi sonrası aynı yolun yolcusu hükümetlerin 22 yılda getirdikleri yer, ulusal pazarımız, milli kurum ve milli şirketlerimiz için cehennemdi. 2002 yılı Haziran ayında iktidardaki DSP-MHP- ANAP hükümetinin Sanayi Bakanlığının verileri, o tarihte Türkiye’deki yabancı şirket sayısını 6 bin 683 olarak saptıyordu.
1980 yılında sadece 78 olan Türkiye’deki yabancı şirket sayısı, Haziran 2002’de 6 bin 683’e çıktı.
Ürkütücü bir işgal yaşanıyordu.
AK PARTİLİ YILLAR
2002 yılı Kasım ayında iktidarı devralan AK Parti de tıpkı öncekiler gibi “Özal’ın, Kemal Derviş’in devamıyız” diyor, özelleştirmeyi savunuyor, yabancı sermayeye sınırsız özgürlük sağlıyordu.
DSP-MHP-ANAP Hükümetinin Avrupa Birliği’ne söz verdiği binlerce sayfadan oluşan ve 2002 yılında TBMM’deki bütün partilerin desteğini alan “Ulusal Program” için “biz de aynen onaylıyoruz” demişti Abdullah Gül ve Tayyip Erdoğan.
Öyle de oldu. Bunlar da sattı önlerine gelen kamu kurumlarını. Bunlar da Serbest bölgeleri devam ettirdi. Bunların döneminde yabancı tekellere sağlanan özgürlük daha da büyüdü.
DSP-MHP-ANAP hükümetinden yabancı şirket sayısının 6 bin 683 olarak devraldılar.
2015 yılı Haziran ayında tam 44 bin 810’a çıkardılar.
2021 yılı Haziran ayında sayı tam 74 bin 20’ye çıktı. Bu sayının içinde, 620 adet irtibat bürosu yoktu.
2024 yılı Haziran ayında ise, “faaliyet yürüten şirket sayısı” 83 bin 542’ye ulaştı. Bu sayıya da “irtibat bürosu” şeklinde faaliyet yürüten 467 şirketi de eklemek lazımdı.
83 BİN 542 YABANCI ŞİRKET, HANGİ SEKTÖRLERDE FAALİYET YAPIYOR?
Cumhurbaşkanlığı sisteminin ilgili bakanlığı olan Sanayi ve Ticaret Bakanlığının yayımladığı “30.06.2024 Tarihi İtibariyle Türkiye’de Faaliyette Bulunan Yabancı Sermayeli Firmalar Listesi” başlıklı belge, faaliyet yürüten yabancı şirketler hakkında şu bilgileri vermektedir.
SEKTÖR YA DA İŞ TÜRÜ ŞİRKET SAYISI
AĞAÇ VE MANTAR ÜRÜNLERİ İMALATI (MOBİLYA HARİÇ); HASIR VE BUNA BENZER, ÖRÜLEREK YAPILAN MADDELERİN | 92 |
ANA METAL SANAYİİ | 364 |
ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME HİZMETLERİ | 151 |
B.Y.S. ELEKTRİKLİ MAKİNE VE CİHAZLARIN İMALATI | 469 |
B.Y.S. MAKİNE VE TEÇHİZAT İMALATI | 893 |
BALIKÇILIK, BALIK ÜRETME VE YETİŞTİRME ÇİFTLİKLERİNİN İŞLETİLMESİ VE BALIKÇILIKLA İLGİLİ HİZMETLER | 59 |
BASIM VE YAYIM; PLAK, KASET V.B. KAYITLI MEDYANIN ÇOĞALTILMASI | 382 |
BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ ÜYE OLUNAN KURULUŞLARIN FAALİYETLERİ | 30 |
BİLGİSAYAR VE İLGİLİ FAALİYETLER | 2.543 |
BÜRO, MUHASEBE VE BİLGİ İŞLEM MAKİNELERİ İMALATI | 19 |
DERİNİN TABAKLANMASI, İŞLENMESİ; BAVUL, EL ÇANTASI, SARAÇLIK, KOŞUM TAKIMI VE AYAKKABI İMALATI | 243 |
DESTEKLEYİCİ VE YARDIMCI ULAŞTIRMA FAALİYETLERİ; SEYAHAT ACENTELERİNİN FAALİYETLERİ | 4.734 |
DİĞER HİZMET FAALİYETLERİ | 1.494 |
DİĞER İŞ FAALİYETLERİ | 5.138 |
DİĞER ULAŞIM ARAÇLARININ İMALATI | 357 |
EĞİTİM HİZMETLERİ | 763 |
EĞLENCE, DİNLENME, KÜLTÜR VE SPORLA İLGİLİ FAALİYETLER | 946 |
ELEKTRİK, GAZ, BUHAR VE SICAK SU ÜRETİMİ VE DAĞITIMI | 1.709 |
EVLERDE YAPTIRILAN HİZMET İŞLERİ | 11 |
GAYRİMENKUL FAALİYETLERİ | 4.843 |
GIDA ÜRÜNLERİ VE İÇECEK İMALATI | 750 |
GİYİM EŞYASI İMALATI; KÜRKÜN İŞLENMESİ VE BOYANMASI | 141 |
HAVAYOLU TAŞIMACILIĞI | 170 |
İNŞAAT | 7.314 |
KAĞIT VE KAĞIT ÜRÜNLERİ İMALATI | 158 |
KANALİZASYON, ÇÖP VE ATIKLARIN TOPLANMASI, HIFZISIHHA VE BENZERİ HİZMETLER | 50 |
KARA TAŞIMACILIĞI VE BORU HATTIYLA TAŞIMACILIK | 1.534 |
KİMYASAL MADDE VE ÜRÜNLERİN İMALATI | 967 |
KOK KÖMÜRÜ, RAFİNE EDİLMİŞ PETROL ÜRÜNLERİ VE NÜKLEER YAKIT İMALATI | 52 |
MAKİNE VE TEÇHİZATI HARİÇ; METAL EŞYA SANAYİİ | 477 |
MALİ ARACI KURULUŞLARA YARDIMCI FAALİYETLER | 185 |
METAL CEVHERİ MADENCİLİĞİ | 94 |
METALİK OLMAYAN DİĞER MİNERAL ÜRÜNLERİN İMALATI | 225 |
MOBİLYA İMALATI; B.Y.S. DİĞER İMALAT | 1.458 |
MOTORLU KARA TAŞITI, RÖMORK VE YARI-RÖMORK İMALATI | 440 |
MOTORLU TAŞITLAR VE MOTOSİKLETLER DIŞINDA KALAN TOPTAN TİCARET VE TİCARET KOMİSYONCULUĞU | 21.487 |
MOTORLU TAŞITLAR VE MOTOSİKLETLERİN DIŞINDA KALAN PERAKENDE TİCARET, KİŞİSEL VE EV EŞYALARININ TAMİR | 10.304 |
MOTORLU TAŞITLAR VE MOTOSİKLETLERİN SATIŞI, BAKIMI VE ONARIMI; MOTORLU TAŞIT YAKITININ PERAKENDE SAT | 1.401 |
OPERATÖRSÜZ MAKİNE VE TEÇHİZAT İLE KİŞİSEL VE EV EŞYALARININ KİRALANMASI | 236 |
ORMANCILIK, TOMRUKÇULUK VE İLGİLİ HİZMET FAALİYETLERİ | 129 |
OTELLER VE LOKANTALAR | 3.375 |
PLASTİK VE KAUÇUK ÜRÜNLERİ İMALATI | 598 |
POSTA VE TELEKOMÜNİKASYON | 913 |
RADYO, TELEVİZYON, HABERLEŞME TEÇHİZATI VE CİHAZLARI İMALATI | 342 |
SAĞLIK İŞLERİ VE SOSYAL HİZMETLER | 1.045 |
SİGORTA VE EMEKLİLİK FONLARI HARİÇ, MALİ ARACI KURULUŞLARIN FAALİYETLERİ | 265 |
SU YOLU TAŞIMACILIĞI | 442 |
SUYUN TOPLANMASI, ARITILMASI VE DAĞITILMASI | 98 |
TARIM, AVCILIK VE İLGİLİ HİZMET FAALİYETLERİ | 1.001 |
TAŞKÖMÜRÜ VE LİNYİT MADENCİLİĞİ; TURBA ÇIKARIMI | 24 |
TAŞOCAKÇILIĞI VE DİĞER MADENCİLİK | 531 |
TEKSTİL ÜRÜNLERİ İMALATI | 1.276 |
TETKİK VE ARAMA HARİÇ, HAM PETROL VE DOĞALGAZ ÇIKARIMI VE BUNLARLA İLGİLİ HİZMET FAALİYETLERİ | 214 |
TIBBİ ALETLER; HASSAS VE OPTİK ALETLER İLE SAAT İMALATI | 424 |
TÜTÜN ÜRÜNLERİ İMALATI | 50 |
ULUSLARARASI ÖRGÜTLER VE TEMSİLCİLİKLERİ | 5 |
YENİDEN DEĞERLENDİRME | 84 |
ZORUNLU SOSYAL GÜVENLİK HARİÇ, SİGORTA VE EMEKLİLİK FONLARI İLE İLGİLİ FAALİYETLER | 43 |
SEKTÖRLERLE İLGİLİ DURUM
1-) Tam 58 ayrı sektörümüz yabancı şirket işgaline uğramış.
2-) İşgalci şirketler, otomotiv sanayi, inşaat, gayrimenkul sektörüne daha fazla ilgi göstermişler.
3-) Bu 58 iş alanı içerisinde, Türk devletinin ve milli şirketlerimizin yapamayacağı neredeyse hiçbir iş türü yoktur. Hiçbiri yabancıların yardımını gerektiren işler değildir, hepsi zaten yaptığımız işlerdir.
4-) Yabancı tekeller, iç pazarımızı işgal etmekle, kaynaklarımızı yağmalamakla kalmıyor, bizim sanayici ve tüccarımızı da sahadan kovuyor, işini işyerini elinden alıyor gerçekte.
5-) Yabancı şirketlerin cirit attığı iş türlerinin bazıları güvenliği de ilgilendiren ekonominin stratejik işleridir. Örneğin,
-“Madencilik işleri” adı verilen işler,
-“Taşkömürü Ve Linyit Madenciliği” adı verilen işler,
-“Enerji üretim ve dağıtımı” işleri,
-“Posta Ve Telekomünikasyon” işleri,
-“Sağlık İşleri Ve Sosyal Hizmetler” alanındaki işler,
-“Suyun Toplanması, Arıtılması Ve Dağıtılması” işleri,
-“Tütün Ürünleri İmalatı” işleri…
Bu işlerin bırakalım yabancılara verilmesi, milli olsa bile özel şirketlere verilmesi vahim hatadır. Bunlar, yabancı işletmelerin tasfiye edilmesi ve kamu şemsiyesine kazandırılması gereken işlerdir.
6-) “Diğer Hizmet Faaliyetleri” ve “Diğer İş Faaliyetleri” adıyla icat edilen iki ayrı sektör var ki, ne oldukları belli değil. “Diğer hizmet”, “Diğer İş”… Uçsuz bucaksız bir iş alanı… Bir değil, otuz değil, beş yüz de değil… Sadece bu iki gruptaki şirket sayısı, tam 6 bin 632.
“Söz bitti” denecek durum.
7-) Yabancı tekellere öylesine sınırsız bir işgal olanağı verilmiş ki, “Gayrimenkul Hizmetleri”, “Evlerde Yaptırılan Hizmet İşleri”, “plakçılık-kasetçilik”, hasır örme işi gibi, kısa bir eğitimle her vatandaşın yapabileceği işlerde bile yabancılar, kendi şirketleriyle gelmiş, pazarımızı işgal etmiş, işimizi elinizden almışlar.
“Bu kadarı da olmaz” denecek durum.
😎 Ulusal olanaklarla zaten yapılan işlerde çantasını alarak iç pazarımıza yerleşen yabancı şirketler, en az 83 bin 542 yerli şirketimizin işini elinden almış, onların iç piyasadaki pazar alanlarını işgal etmiş, ihracat potansiyellerini ellerine geçirmişlerdir.
YABANCI İNŞAAT ŞİRKETLERİNİN İŞGALİ
Bu alandaki işgalin önemini anlamak içinİnşaat Mühendisleri Odası’nın Nisan 2021 dönemi “Türkiye`de İnşaat Mühendisleri Gerçeği: İş, İstihdam Ve İşsizlik` Raporu”ndan birkaç cümle okuyalım:
“Her on inşaat mühendisinden üçü işsizdir (yüzde 28,2). Bu oran, kadın inşaat mühendislerinde yüzde 47,1`i, 35 yaş altındaki inşaat mühendislerinde 48,3’dür.
– Mühendislerin yüzde 27,5`i asgari ücretin altında bir ücretle çalışmaktadır.
– Mühendislerin yüzde 58,9’u borçlanmak, yüzde 51,7’si kredi kullanmak zorunda kalmıştır
– Kamu kurumlarında istihdam mühendisler açısından neredeyse ortadan kaldırılmıştır. Çalışan on mühendisten yalnızca ikisi (yüzde 18,8) kamuda çalışmaktadır.
– Özel sektördeki her on mühendisten ikisi (yüzde 19,5) ek iş yapmak zorunda kalmaktadır.
– Mühendislerin yüzde 79,2`si gelecek için kaygılıdır.
– Mühendislerin yüzde 65,4’ü yurt dışına gitmek istemektedir.”
*
Mühendislerimizin durumu budur, Rapor böyle diyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2024 Haziran verileri ne diyor?
Türkiye’de faaliyet sürdüren yabancı inşaat şirketi sayısı 7 bin 314 diyor.
Mühendislerimiz işsiz, aç sefil, Türkiye yabancı inşaat şirketi işgali altında. Vahşetin de ötesinde bir durum.
ÜLKELERİN ŞİRKET SAYISINA GÖRE DURUM
Ülke Şirket Sayısı
SURİYE | 15.006 |
ALMANYA | 8.181 |
İRAN | 7.377 |
IRAK | 3.462 |
İNGİLTERE | 3.204 |
RUSYA | 3.111 |
HOLLANDA | 3.076 |
AZERBAYCAN | 2.949 |
ABD | 2.163 |
FRANSA | 1.669 |
MISIR | 1.668 |
İTALYA | 1.546 |
ÜRDÜN | 1.496 |
SUUDİ ARABİSTAN | 1.446 |
ÇİN HALK CUMHURİYETİ | 1.312 |
LİBYA | 1.260 |
AVUSTURYA | 1.019 |
İSVİÇRE | 1.016 |
UKRAYNA | 974 |
LÜBNAN | 808 |
YUNANİSTAN | 802 |
AFGANİSTAN | 778 |
KAZAKİSTAN | 746 |
İSPANYA | 743 |
DANİMARKA | 720 |
BULGARİSTAN | 710 |
YEMEN | 696 |
BELÇİKA | 689 |
FİLİSTİN | 687 |
TÜRKMENİSTAN | 628 |
İRLANDA | 608 |
BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ | 604 |
KANADA | 559 |
İSRAİL | 535 |
İSVEÇ | 532 |
LÜKSEMBURG | 515 |
KKTC | 498 |
ÖZBEKİSTAN | 486 |
PAKİSTAN | 465 |
CEZAYİR | 419 |
GÜNEY KORE | 407 |
HİNDİSTAN | 391 |
GÜRCİSTAN | 379 |
KÜVEYT | 368 |
SUDAN | 296 |
ROMANYA | 296 |
NORVEÇ | 287 |
KIRGIZİSTAN | 283 |
MOLDAVA | 271 |
AVUSTURALYA | 264 |
NİJERYA | 260 |
JAPONYA | 259 |
TUNUS | 229 |
KATAR | 227 |
FAS | 224 |
İNGİLİZ VİRJİN ADALARI | 212 |
MAKEDONYA | 186 |
POLONYA | 185 |
SİNGAPUR | 138 |
FİNLANDİYA | 134 |
SIRBİSTAN | 121 |
BELARUS | 118 |
HONG KONG | 108 |
BOSNA-HERSEK | 102 |
MACARİSTAN | 100 |
ARNAVUTLUK | 94 |
ÇEK CUMHURİYETİ | 89 |
MALTA | 87 |
BAHREYN | 84 |
TACİKİSTAN | 82 |
ETYOPYA | 80 |
PORTEKİZ | 77 |
GÜNEY AFRİKA CUM. | 72 |
SOMALİ | 70 |
MALEZYA | 69 |
LETONYA | 65 |
LİTVANYA | 61 |
BANGLADEŞ | 57 |
KOSOVA | 57 |
DOMİNİK CUMHURİYETİ | 56 |
SLOVAKYA | 52 |
SLOVENYA | 46 |
PANAMA | 43 |
ERMENİSTAN | 43 |
UMMAN | 40 |
İNGİLİZ JERSEY ADALARI | 39 |
KAMERUN | 37 |
LICHTENSTEIN | 37 |
ESTONYA | 36 |
HIRVATİSTAN | 35 |
ENDENOZYA | 33 |
YENİ ZELANDA | 33 |
VENEZUELA | 31 |
KENYA | 31 |
CAYMAN ADALARI | 29 |
MORİTANYA | 27 |
TAYVAN | 26 |
BELİZE | 26 |
TAYLAND | 24 |
FİLİPİNLER | 22 |
KARADAĞ | 20 |
MARSHAL ADALARI | 20 |
MEKSİKA | 20 |
MOĞOLİSTAN | 20 |
SENEGAL | 20 |
CİBUTİ | 20 |
ST. CHRİSTOPHER & NEVİ | 19 |
İZLANDA | 18 |
HOLANDA. AME. ÜLK. | 17 |
GANA | 15 |
GİNE | 15 |
BAHAMALAR | 13 |
CEBELİ TARIK | 13 |
KOLOMBİYA | 13 |
LİBERYA | 13 |
MALİ | 13 |
MAN ADASI | 13 |
MONAKO | 13 |
SRİLANKA | 13 |
TANZANYA | 12 |
FİLDİŞİ SAHİLİ | 12 |
BERMUDA | 12 |
BREZİLYA | 12 |
ŞİLİ | 11 |
ARJANTİN | 11 |
AFRİKA. DİĞER ÜLK. | 10 |
KONGO | 9 |
ŞEYSEL ADALARI | 9 |
NEPAL | 8 |
NİJER | 8 |
UGANDA | 8 |
GUERNSEY ADASI | 8 |
HOLLANDA ANTİLLERİ | 8 |
EKVATOR | 8 |
URUGUAY | 7 |
BARBADOS | 6 |
GRENADA | 6 |
KANAL ADALARI | 6 |
MAURİTUS | 6 |
RUANDA | 6 |
SURİNAM | 6 |
KÜBA | 6 |
ST. VİNCENT | 5 |
MALDİV ADALARI | 5 |
TOGO | 5 |
ÇAD | 5 |
SAN MARİNO | 4 |
TATARİSTAN | 4 |
SİERRA LEONE | 4 |
VİETNAM | 4 |
EL SALVADOR | 4 |
ANGOLA | 4 |
ANTIGUA VE BARBUDA | 4 |
ANGUİLLA | 3 |
ZİMBABVE | 3 |
MADAGASKAR | 3 |
PERU | 3 |
BURKİNA FASSO | 3 |
BENİN | 3 |
GABON | 3 |
BAMBİYA | 3 |
ZAMBİYA | 2 |
VANUATU | 2 |
YAKUTİSTAN | 2 |
SWAZİLAND | 2 |
TRİNİDAD VE TOBAGO | 2 |
MOZAMBİK | 2 |
NAMİBYA | 2 |
SAO TOME VE PRINCIPE | 2 |
BRUNEİ | 2 |
ÇEÇEN CUMHURİYETİ | 2 |
BOLİVYA | 2 |
ANDORRA | 2 |
AMERİKAN VİRJİN ADALARI | 1 |
ARUBA | 1 |
BOTSVANA | 1 |
DAĞISTAN | 1 |
FRANSIZ GUYANASI | 1 |
GUATEMALA | 1 |
HONDURAS | 1 |
İNG. HİNT OKY. TOPRAK. | 1 |
JAMAİKA | 1 |
KESİNLEŞMEMİŞ ÜLK. | 1 |
KOMOR ADALARI | 1 |
KOSTARİKA | 1 |
ST. HELENA VE BAĞLAN. | 1 |
TURKS CAICOS ADALARI | 1 |
YENİ KALEDONYA | 1 |
ZAİRE | 1 |
KAN DONDURAN GERÇEKLER
Türkiye’de yabancı şirketlere dair dikkat çeken bazı ilginçlikler şöyle sıralanabilir:
1-) Şirket sayısına göre sıralamanın en üstünde yer alan Suriye kökenli şirket sayısı, ikinci sıradaki Alman şirketlerinin sayısının bile iki katına yakındır.
Alman şirketleri de dahil olmak üzere sayı itibariyle diğer ülkelerle aradaki makası açmaktadır.
Suriyelilerin şirketleri daha 10 sene öncesinde sıralamanın altlarında iken, 2020 yılından beri listenin tepesindedir ve sayıları hızla artmaya devam etmektedir.
Suriyelilerin şirketleri, ağırlıklı olarak Türkiye’deki Suriyelilerin açtığı şirketlerdir.
2-) 15.002 Suriye Şirketinin iç pazarımıza girmesi ve sayılarının giderek artıyor oluşu, hem mülteci sorunu bakımından, hem yabancı kaçak işçilik bakımından dikkate değer durumdur.
3-) Birleşmiş Milletlere üye ülke sayısı 206 görünmektedir.
Türkiye’de şirketi bulunan ülke sayısı ise 189’dur.
Bayrak dikmiş, isim almış neredeyse her ülkenin Türkiye’de en az bir şirketi bulunmaktadır.
Türkiye’nin ekonomik bakımdan güvenlik duvarları delik deşik olmuş. Daha doğrusu duvar vs kalmamış. Türkiye yolgeçen hanına dönmüş. İpini koparan gelip bizim topraklarımızda cirit atar olmuş.
4-) Ekonomik sınırlarımız öylesine kevgire dönmüş ki, İngiltere, Fransa, Hollanda gibi hala sömürgeleri olan ülkeler, kendileri şirketlerini göndermekle kalmamış, ülke müsveddesi sömürgeleri bile şirketleri ile pazarımıza işgalci olarak gelebilmişler.
5-) Cayman Adaları gibi çok sayıda kara para ülkesi, çok sayıda şirketleri ile pazarımıza çöreklenmiş durumdalar.
SONUÇ
Bazıları resmi kanallardan, ülkelerin ve devletlerin ruhsatlarıyla gelmiş, bazıları da başkalarının taşeronu olarak…
Kan donduran durumlar…
Görünen o ki, yeniden Samsun’a çıkma zamanı.