Türk Psikologlar Derneği (TPD), “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli”ne yönelik bir rapor yayımladı.
Gelişim psikolojisi, klinik psikoloji, sosyal psikoloji gibi psikolojinin farklı alt dallarından geniş bir uzman ekibinin hazırladığı rapor, yeni öğretim programının psikolojik açıdan kabul edilemez problemler barındırdığını gösteriyor.
ÇOK SAYIDA PROBLEM TESPİT EDİLDİ
Yeni öğretim programının “oldu bitti” yapılarak kabul edilmesine itiraz edilen raporda, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin hazırlanışının ve sunuluşunun hiçbir bilimsel program geliştirme sürecine uymadığı, program değişikliği için görgül gerekçeler sunulmadığı, sürece eğitim aktörlerinin tümünün katılımının sağlanmadığı ve pilot uygulama yapılmadığı vurgulandı.
Eğitim alanında yapılacak değişikliklerde Türk Psikologlar Derneği’nin görüş alınması gereken paydaşlardan biri olduğunu belirten dernek, yeni öğretim programında çağdışı felsefi-ideolojik temel, çocuklara bilimsel bakış açısı kazandırmadaki sorunlar, laiklik ilkesine aykırılıklar, cinsiyetçi bakış açısı, eğitimin dinselleştirilmesi, dini temeller üzerine yapılandırılmış değerler eğitimi, kademeler arasında öğrenme ilkelerine aykırı kopukluk ve boşluklar, çocuk gelişim basamaklarına uygunsuz eğitsel hedefler gibi çok sayıda problemin tespitinde bulundu.
Dernek, söz konusu problemlere ilişkin raporda şu görüşlere yer verdi:
“Eğitim politikalarında son dönemde gözlemlenen değişiklikler, Türkiye’de eğitim sistemine yönelik derin ve kapsamlı bir dönüşümün habercisidir. 4+4+4 uygulaması, Diyanet İşlerinin okullara entegrasyonunu sağlayan ÇEDES (Çocuk ve Gençlik Destekleme ve Eğitme Sistemi), çocuk işçiliğini artıran MESEM (Mesleki Eğitim Merkezi), öğretmen yetiştirme görevini Eğitim Fakültelerinden alarak Milli Eğitim Akademisi’ne devreden uygulamalar ve Öğretmenlik Meslek Kanunu (ÖMK) gibi adımlar bu kapsamda değerlendirilebilir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli de bu dönüşüm sürecinin bir parçası olarak görülmelidir.”
DOGMATİK VE DİNİ TEMELLİ EĞİTİM MODELİ
Raporda yeni öğretim programına hâkim felsefi anlayış da şu ifadelerle eleştirildi:
“Ortak Metin’de geniş yer bulan metafizik-idealist felsefe temelindeki bu görüşler, eğitim sisteminin bilimsel temelli bir yapıdan, dogmatik ve dini temelli bir yapıya doğru dönüşümünü destekleyen bir paradigmanın varlığına işaret etmektedir.”
Psikologlar, zorunlu dinsel eğitimin çocukların psikolojik esenliği açısından da sakıncalı olduğuna işaret ederek, “Okul öncesi dönemde kesinlikle dinsel eğitim verilmemeli, ilk ve ortaöğretim düzeyinde ise din dersleri zorunlu olmaktan çıkarılmalıdır. Eğitim, yalnızca pedagojik formasyon almış öğretmenler tarafından verilmelidir” çağrısı yaptı.
ÇEDES’le birlikte din görevlilerinin okullara sokulmasının getireceği sorunlara vurgu yapılan raporda, din görevlilerinin çocuklara yönelik şiddet vakalarına dair haberlerin münferit olmadığının altını çizen TPD, “Okullarda öğretmenlik bölümü mezunları dışında yetersiz ve yetkisiz meslek gruplarından kişilerin öğretici statüsünde görevlendirilmesi, bu tür şiddet olaylarının önünü açacaktır” uyarısında bulundu.
“Bir bütün olarak bakıldığında, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyici bir düşünsel temelden uzak, geleneksel cinsiyet kodlarıyla dolu bir öğretim programıdır” denilen raporda, cinsiyetçilik de ayrı bir başlık altında değerlendirildi.
Öte yandan raporda, “Tüm bu sorunlara ek olarak, okullardaki psikolojik danışmanlık ve rehberlik hizmetlerine yeterince yer verilmediği görülmüştür. Yeni müfredatın bu alanda güçlendirilmesi önemli bir ihtiyaçtır. Ayrıca, bu alandaki rehber öğretmen ihtiyacını gidermeye yönelik kadro politikaları gözden geçirilmelidir” denildi.
ÇOCUKLARIN GELİŞİMİ AÇISINDAN SORUNLAR BARINDIRIYOR
Raporda TPD’nin, çocukların gelişim dönemleri ve bu dönemlere özgü bilişsel, duygusal ve ahlaki özellikleri temelinde, Yeni Türkiye Yüzyılı Maarif Modelinin konuların kademeler arası dağılımında ve konular arası bağlantılarda; konuların içeriğinde ve öğretim hedeflerinde bir dizi sorun tespit ettiği belirtildi.
Raporda bu sorunları bilimsel açıdan detaylı incelemesine yer verilirken, rapor yeni öğretim programının ivedilikle geri çekilmesi talebiyle sonuçlandırıldı:
“Temel ve uygulamalı araştırmalarıyla dünyaya ve ülkemize katkı sunan ve bilimsel çalışma ve bakış açısını benimseyen, her türlü travmada halkımızın yanında yer alan ülkemiz psikologları ve onların mesleki örgütü TPD olarak, Türkiye Yüzyılı Maarif Modelinin ve ÇEDES gibi diğer çağdışı proje ve uygulamaların derhal durdurulmasını, programın geri çekilmesini; eğitim sistemimizin çağdaş, bilimsel ve laik temellere oturtulmasını talep etmekteyiz.
Bu raporda sayılan sebeplerle, Danıştay’a yeni öğretim programının iptali için açılan davaların yanında taraf olduğumuzu, psikologlar olarak yeni öğretim programının çocuklarımızın psikolojik gelişim ihtiyaçlarına uygun bulmadığımızı ve öğretim programının geri çekilerek bilimsel yaklaşımı temel alan bir modelin hayata geçirilmesini talep ettiğimizi kamuoyuna duyururuz.”