Seçmenden Erdoğan'a 'one minute' mesajı

Türkiye’de 61 milyondan fazla seçmen 5 yıl boyunca görev yapacak yerel yöneticileri seçmek için dün sandık başına gitti. 31 Mart 2024 Mahalli İdareler Genel Seçimleri’nde seçmenler 207 bin sandıkta oy kullandı. Yerel seçimde 81 il, 973 ilçe ve 390 belde belediye başkanı ile 50 bin 336 muhtar belirlendi.

AKP 2002’DEN BU YANA İLK KEZ İKİNCİ PARTİ OLDU

AKP kurulduğu günden bu yana girdiği seçimlerden ilk kez ikinci parti olarak çıktı. Seçime katılım oranı yüzde 80’in altında kaldı. Bu oran 2019’daki yerel çimlerde yüzde 84,67’ydi. Genel tabloda CHP önde çıkarken Cumhur İttifakı seçimlerin ikincisi oldu ve Türkiye haritası değişti. Bu durum, 7 Haziran 2015 genel seçimlerindeki gibi seçmenin iktidara ‘one minute mesajı’ olarak yorumlandı.

VATANDAŞ SEÇİMLERE İLGİSİZ KALDI

Vatandaşın seçim süreci boyunca görülen ilgisizliği seçimlere katılım oranına da yansıdı. Türkiye 2024 yerel seçimleri için sandık başına gitti. 31 Mart seçimlerine katılım yüzde 76.65 oldu. Ancak 2019 seçimlerinde bu rakam yüzde 84’ün üzerindeydi. Seçimlere katılım oranı 2004 yılında yapılan yerel seçimler seviyesine geriledi.

CHP YÜZDE 37.74, AKP YÜZDE 35.49

Resmi olmayan sonuçlara göre CHP dün yapılan seçimlerde oyların yüzde 3,74’ünü alarak 14 büyükşehir, 21 il, 337 ilçe belediyesini almayı başardı. Buna karşılık AKP yüzde 35,49 oy oranı ile 12 büyükşehir, 12 il, 356 ilçe belediyesini aldı. Seçimlerin üçüncü partisi olan Yeniden Refah Partisi ise yüzde 6,19’luk oy alarak 1 büyükşehir, 1 il, 39 ilçe belediyesinde başkanlık yarışını kazandı. DEM Parti yüzde 5,68’lik oy oranı ile 3 büyükşehir, 7 il, 65 ilçede belediye başkanlığını aldı. Yüzde 4,98 oy oranını yakalayan MHP 8 il, 122 ilçede belediye başkanlığını kazanan parti oldu. İyi Parti yüzde 3,77’lik oy oranı ile sadece 1 il, 24 ilçe belediyesinde seçimleri kazandı. Seçimlerde BBP Sivas il belediyesi ile 14 ilçede belediye başkanlığını kazanırken, Saadet 1, Deva 1, Demokrat Parti 2, DSP, TİP ve Sol Parti 1’er ilçede belediye başkanlığını kazandı.

AKP KALELERİNİ KAYBETTİ

Son iki seçime göre Türkiye haritasında büyük değişim yaşanan seçimlerde AKP kalesi olarak gördüğü illeri dahi kaybetti.

28 MAYIS 2023 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİ

İKİ PARTİLİ SİSTEM SEÇİMİ

Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi adı altında uygulanan iki partili başkanlık sistemi sonuçları yerel seçimlere de yansıdı. Cumhurbaşkanlığı seçiminde yapılan Cumhur ve Millet İttifakı altındaki ikili seçim yerel seçimlerde de etkisini gösterdi. İki ittifak içindeki partiler yerel seçimlere ayrı ayrı girmiş olsa da iki ittifakın çatı partilerinin seçim yarışında belirleyici oldukları görüldü. ABD başkanlık sisteminde olduğu gibi iki parti dışında kalan partiler ise büyük güç kaybetti.

EKONOMİ BELİRLEYİCİ OLDU

İktidarın kan kaybında en önemli etken ekonomi oldu. Açlık sınırının altında yaşamaya mahkum edilen milyonlarca emekli ve asgari ücretli seçim süreci boyunca bekledikleri müjdeleri alamayınca sandıkta tepkisini ortaya koydu.

Emeklilere yılbaşında yüzde 39 oranında zam yapıldı. Ardından düzenlemeyle memur maaşına yapılan zamma endekslendi. Yüksek enflasyon ortamında emeklilere verilen zam düşük kaldı. Hükümetin 2024 “emekli yılı” ilan etmesi, bayram ikramiyelerini 3 bin TL’ye çıkarması emeklinin gönlünü almak için yeterli olmadı.

İKİRCİKLİ DIŞ POLİTİKA GÜVEN VERMEDİ

Yerel seçimlerde belirleyici olan bir diğer atken ise dış politika oldu. AKP iktidarı 28 Mayıs seçimlerinin ardından oluşturduğu IMF programına bağlı ekonomi yönetiminin yanı sıra, dış politikada İsveç’in NATO üyeliğine onay, İsrail’in Filistin saldırılarına sözle karşı çıkarken ticarete devam etme, Rusya ile ekonomik ilişkilerde batı baskıları sonucu gerileme, ABD ile ‘yeni dönem’ adı altında ilişkilerin yeniden sıkılaştırılması gibi Atlantik sistemine yöneldiğini gösteren tavırları iktidarın dış politikasına güvenin zarar görmesine yol açtı.

DEM PARTİ ÇIKIŞI YAPAN BURCU KÖKSAL AFYONKARAHİSAR’DA BÜYÜK FARKLA KAZANDI

Seçim sürecinde yaptığı ‘DEM Parti ve HÜDA Par’la çalışmayacağız’ çıkışıyla gündem olan CHP’nin Afyonkarahisar Belediye Başkan adayı Burcu Köksal AKP’li rakibine büyük fark attı. Köksal yüzde 50,63 oy oranıyla seçimi birinci sırada tamamladı. Yaklaşık 52 bin oy alan Köksal, Afyonkarahisar’ın ilk kadın belediye başkanı olma unvanına da sahip oldu. AKP’li Hüseyin Ceylan Uluçay ise yüzde 32,02’lik oy oranıyla seçimi ikinci sırada tamamladı. Afyonkarahisar merkezde MHP ise yüzde 10,76 oy alarak seçimi üçüncü sırada tamamladı. CHP cumhuriyet tarihinde ilk kez Afyonkarahisar ve Kırıkkale’de yerel seçim kazandı.