İŞÇİLER SENDİKA YÖNETİMLERİNİ NASIL DEĞİŞTİRDİ?

Türkiye’de sendika-içi demokrasi konusunda çeşitli sorunlar yaşandı ve yaşanıyor. Ancak tüm bu eksiklik ve yanlışlara karşın, Türkiye’de işçi sendikalarında yönetimlerde dönem dönem büyük değişiklikler yaşandı. İşçiler, davranışlarından memnun olmadıkları yöneticileri değiştirdiler. Özellikle büyük eylemlilik dönemlerinde, yöneticilik sorumluluğunu gerektiği gibi yerine getiremeyen birçok yönetici, yapılan seçimler sonucunda koltuğunu bırakmak zorunda kaldı.

Türkiye 1989 yılında Bahar Eylemleri adını verdiğimiz büyük bir işçi eylemliliği yaşadı. Bu eylemleri gerçekleştirenlerin çok büyük bölümü kamu kesimi işçileriydi. Bu işçiler, Türk-İş’e bağlı sendikalara üyeydi. O tarihe kadar genellikle eylemliliğin dışında kalan yaklaşık 700 bin kamu kesimi işçisi, 12 Eylül Darbesi sonrasında yaşadıkları büyük mutlak yoksullaşma ve ANAP iktidarının 1989 Mart ayındaki yerel seçimler yenilgisinin ardından, Türkiye tarihinin en büyük kitle eylemliliğini gerçekleştirdi.

Bu süreçte Türk-İş’e bağlı sendikaların genel merkez ve şube yöneticilerinin bazıları üstlerine düşen görevleri yerine getirmedi. 1989 ve 1990 yılında yapılan seçimlerde, gerek Türk-İş’in 32 sendikasının yöneticileri, gerek bu sendikaların şubelerinin başkanlarının yaklaşık yarısı değiştirildi.

Türk-İş genel merkez yönetimi de 1992 yılı sonunda yapılan seçimlerde değişti.

Özetle; işçiler, sendika-içi demokraside eksiklik ve hatalar olsa bile, büyük sıkıntı dönemlerinde görevlerini gerektiği gibi yerine getirmeyen yöneticileri demokratik süreçlerle değiştirdi.

Aşağıdaki çizelgelerde, Türk-İş’e bağlı sendikaların genel merkez yönetim kurulu üyelerinin ve şube başkanlarının 1987 yılından 1990 yılına kadar ne ölçüde değiştiği ele alınmaktadır.

Türk-İş’e Bağlı Sendikaların 1987 Yılındaki Genel Merkez Yönetim Kurulu Üyelerinin 1990 Yılındaki Durumu (Yönetim Kurulu Üye Sayısı)

32 sendikanın 15’inin genel başkanı değişti. Bu dönemde bazı sendikaların yönetim kurulu üye sayısında değişiklik yapıldı. Tekgıda-İş’te Yönetim Kurulu üye sayısı 7’den 5’e indi. Kristal-İş’te Hasan Basri Babalı ve İbrahim Eren’in adaylığı, yasada öngörülen koşulların yerine getirilmediği iddiasıyla engellendi. Koop-İş’te Yönetim Kurulu üye sayısı 4’ten 5’e çıktı. Çimse-İş’te Yönetim Kurulu üye sayısı 6’dan 5’e indi. Yol-İş’te Yönetim Kurulu üye sayısı 7’den 8’e çıktı. Denizciler Sendikası’nda Yönetim Kurulu üye sayısı 8’den 7’ye indi. Likat-İş’te Yönetim Kurulu üye sayısı 3’ten 4’e çıktı. Belediye-İş’te Yönetim Kurulu üye sayısı 7’den 9’a çıktı.

Türk-İş’e Bağlı Sendikaların 1987 Yılındaki Şubelerinin Başkanlarının 1990 Yılındaki Durumu (Şube Sayıları)